खाद्य संकटको भय : भारतले चिनी निर्यातमा रोक लगायो

जेठ ११, नयाँदिल्ली । भारतले चिनी निर्यातमा पनि रोक लगाएको छ ।

भारतमै चिनीको मूल्य बढ्न थालेपछि नियन्त्रणका लागि भन्दै  केही महीना निर्यातमा रोक लगाएको हो ।

भारतको वैदेशिक व्यापार महानिर्देशनालयले १ जुनदेखि अक्टोबर ३१ अर्थात् चार महीनाका लागि चिनी र त्यसका सबैखाले कच्चा पदार्थ निर्यातमा अस्थाई रोक लगाउने निर्णय गरेको इकोनोमिक टाइम्सले आफ्नो वेबसाइटमा समाचार छापेको छ ।

भारत ब्राजिलपछि विश्वमा धेरै चिनी निर्यात गर्ने मुलुक हो । भारतबाट बंगलादेश, इन्डोनेशिया, मलेशियामा सबैभन्दा धेरै चिनी निर्यात हुने गरेको छ । भारतको यो निर्णयले नेपाललाई पनि प्रत्यक्ष असर पर्ने देखिएको छ ।

नेपालको स्वदेशी उत्पादनले मात्रै चिनीको माग धान्न सक्दैन ।  नेपालको आन्तरिक उत्पादनले चिनीको घरेलु माग धान्न  पुग्दैन । नेपाल भारतलगायत अन्य मुलुकमा चिनीमा परनिर्भर रहेको छ ।

पछिल्लो समय विभिन्न देशहरुले खाद्यान्न निर्यातमा रोक लगाउँदै गएका छन् । रूस र युक्रेनबीचको द्वन्द्वले अन्तरराष्ट्रिय बजार महँगो बनाइदिएको छ। अहिले अन्तरराष्ट्रिय बजारमा खाने तेलका साथै मकै, गहुँ जस्ता खाद्यान्नको मूल्य बढ्ने क्रम जारी छ।

भारतले रोक लगाएपछि अन्तरराष्ट्रिय बजारमा गहुँको भाउ बढेको छ । विश्वको दोस्रो ठूलो गहुँ उत्पादक देश भारतले गहुँको निर्यातमा प्रतिबन्ध लगाएपछि विश्व बजारमा गहुँको भाउ उकालो लागेको हो ।

भारतले लगाएको प्रतिबन्ध अस्थायी भएको र यसमा पुनवलोकन हुन सक्ने बताइएको भएपनि अप्रत्याशित रुपमा निर्यात बन्द गर्ने भारत सरकारको निर्णयले विश्वभर खाद्य संकट झनै बढ्ने भय चुलिएको छ ।

त्यसमाथि विश्वभर मलखादको अभाव र कम उब्जनीका कारण पनि माग अनुरुपको आपूर्ति हुन नसक्दा विश्वभर गहुँ मात्र नभइ अन्य अन्नको भाउ मँहगिएको छ । गरिब देशहरुमा सामाजिक अशान्ति र भोकमरी नै उत्पन्न हुने हो कि भन्ने भय बढेको छ ।

भारतले उत्पादन घटेको र खाद्य असुरक्षा बढेको हो भन्दै शनिवार मात्र गहुँको निर्यातमा रोक लगाउने निर्णय गरेको थियो । एजेन्सीहरु