सेनामा दोस्रो महिला गुल्म पनि बनाइँदै

यसअघि गठन गरिएको १८८ सैनिक रहेको गोरखकाली गुल्ममा कामान्डरदेखि फलोअर्ससम्म महिला छन्, नयाँ गुल्ममा पनि १७५ सैनिक महिला रहने । तस्बिर : नेपाली सेना

साउन ४, काठमाडौं ।  समावेशी सिद्धान्तलाई आत्मसात् गर्दै सेनाले संगठनमा फेरि अर्को महिला गुल्म थप्ने तयारी गरेको छ । थप गरिने गुल्ममा कमान्डरदेखि फलोअर्ससम्म महिला सैनिक रहनेछन् ।

यसअघि १ साउन ०७४ मा सेनाको इतिहासमै पहिलोपटक महिला गुल्म गठन गरिएको थियो । गोरखकाली नाम दिइएको उक्त गुल्ममा पनि कामान्डरदेखि फलोअर्ससम्म सैनिक महिला छन् । एक सय ८८ महिला सैनिक रहेको उक्त गुल्मको कमान्ड सेनानीले गर्दै आएका छन् ।

मन्त्रिपरिषद्ले गत २४ असारमा महिलाको अर्को गुल्म पनि गठन गर्ने निर्णय गरेको थियो । यो गुल्ममा पनि सेनानी नै कमान्डर हुनेछन् । गुल्ममा एक सय ७५ सैनिक महिला रहने सेनाले जनाएको छ ।

‘हामीसँग यसअघि एक महिला गुल्म थियो । जसमा सैनिक महिला मात्रै सहभागी थिए । अब पनि सोही प्रकृतिको अर्को गुल्म गठन गर्न लागिएको हो । यसको निर्णय भइसकेको छ । यो गुल्ममा पनि महिला सैनिक मात्रै रहनेछन्,’ सैनिक प्रवक्ता सहायक रथी सन्तोषबल्लभ पौडेलले भने ।

सेनाका अनुसार महिला गुल्म गठन गर्ने निर्णय कार्यान्वयनको चरणमा पुग्न भने केही समय लाग्नेछ । दरबन्दी मिलानदेखि तालिम तथा बन्दोबस्तीका सम्पूर्ण प्रक्रिया पूरा गर्नुपर्ने भएकाले समय लाग्ने भएको हो । ‘यसलाई कार्यान्वयन गर्न धेरै प्राविधिक प्रक्रिया पूरा गर्नुपर्ने हुन्छ । दरबन्दी मिलानदेखि अन्य व्यवस्थापनका पाटो पनि छन् । यी सबै काम पूरा गर्न केही समय लाग्छ,’ प्रवक्ता पौडेलले भने ।

सेनासँग अहिले नेपाल सरकारबाट स्वीकृत करिब एक लाखको दरबन्दी छ । गठन गर्न लागिएको महिला गुल्मका लागि आवश्यक दरबन्दी अहिले कायम रहेको दरबन्दीबाटै मिलान गरिनेछ । अर्को गुल्म पनि गठन भएपछि संगठन थप समावेशी र महिलामैत्री हुने सेनाका बुझाइ छ । ‘यसले सेनालाई थप समावेशी बनाउनेछ । सेनामा महिलाको सहभागिता बढ्नेछ र उनीहरूको वृत्तिविकासलाई सघाउँछ । कार्यक्षमता विकासमा पनि यसले सघाउनेछ,’ पौडेलले भने ।

एक लाख दरबन्दी रहेको सेनामा पाँच हजार ६२ सैनिक महिला सेनाले महिलाका लागि सेवा खुला गरेको सन् १९६१ देखि नै हो । तर, त्यसवेला महिलाका लागि साधारणतर्फको सेवा खुला गरिएको थिएन । सन् २००४ देखि मात्रै साधारणतर्फ सेवा खुला गरिएको हो । त्यसयता प्रत्येक वर्ष सेनाले पुरुषसँगै महिलालाई पनि सैनिक सेवामा भर्ना लिँदै आएको छ । अहिले सेनामा पाँच हजार ६२ सैनिक महिला सेवारत छन् ।

अहिलेसम्म साधारणतर्फ महिला अधिकृतको संख्या एक ८३ पुगेको छ भने प्राविधिकतर्फ अधिकृत दुई सय १४ जना छन् । साधारण सेवातर्फ जुनियर अधिकृतदेखि सिपाहीसम्म तीन हजार सात सय ५८ पुगेको छ । त्यस्तै, प्राविधिकतर्फ भने नौ सय सातजना कार्यरत छन् ।

सेनाका अनुसार साधारण सेवातर्फ सैनिक महिला अधिकृतको उपस्थिति मेजरसम्म छ । उनीहरूको संख्या अहिले ७४ छ । तर, प्राविधिकतर्फबाट माथिल्लो तहमा पुग्ने सैनिक महिला अधिकृतको संख्या धेरै छ । सेनाका अनुसार प्राविधिकतर्फ सैनिक महिलाको उपस्थिति सहायक रथीसम्म छ । तीनजना अहिले सहायक रथीमा कार्यरत छन् । नयाँ पत्रिका